Written by Dr. Samrawit Wondwossen (Medical intern at Myungsung Medical College)

Reviewer: Dr. Nafkot Girum (Assistant professor of Dermatovenereology)

የሥጋ ደዌ ምንድን ነው?

የሥጋ ደዌ በሽታ “ማይኮባክቲሪየም ሌፕራ” በተባለ ባክቴሪያ የሚመጣ ኢንፌክሽን ነው :: 

በሽታው ነርቮችን፣ ቆዳን፣እና አይንን ሊጎዳ ይችላል :: ይህ በሽታ  የተጎዱ አካባቢዎችን “የመነካት፣ ሙቀት እና ቅዝቃዜ የመለየት እና የህመም” ስሜት እንዳይሰማቸው የሚያደርግ ሲሆን፤ እስከ መቆረጥ ወይም የመቃጠል አይነት ጉዳቶች ሊያምራ ይችላል :: 

ባክቴሪያው ነርቮችን ሲያጠቃ ከቆዳው በታች ማበጥን፣ የቆዳ ነጣ ማለትን እና የነርቭ እብጠትን ሊያስክትል ይችላል :: ነርቮቹ ህክምና ካልተደረገላቸው ሰውነታችን የተጎዱትን ጣቶች በመሟጠጥ የእግር፣ ወይም የእጅ ጣቶችን ማጣት አልያም ሽባነትን ሊያስከትል ይችላል :: የፊት ነርቮች ከተጎዱ ደግሞ ዓይነ ስውርነት ሊያስክትል ይችላል :: 

ሰዎች እንዴት በሥጋ ደዌ ይያዛሉ እንዴትስ ይተላለፋል?

• በበሽታው ለመያዝ ለብዙ ወራት ካልታከመ የሥጋ ደዌ ታማሚ ጋር ረጅም የቅርብ ግንኙነት መኖር ያስፈልጋል::
• የሥጋ ደዌ ካለበት ሰው ጋር በአጋጣሚ በመገናኘት የሥጋ ደዌ በሽታ አይተላለፍም:: 
• እጅ ለእጅ በመጨባበጥ ፣ በመተቃቀፍ ፣ አውቶቡስ ላይ አጠገብ ለአጠገብ በመቀመጥ ወይም ምግብ አብረው በመብላት አይተላለፍም:: 
• በጾታዊ ግንኙነት አይተላለፍም::
• በተጨማሪም በእርግዝና ወቅት ከእናት ወደ ፅንስ ልጇ የመተላለፍ እድሉ ዝቅተኛ ነው::

ምልክቶች

ምልክቶቹ በዋናነት በቆዳ፣ በነርቭ እና በሰውነት ላይ የሚገኙ ክፍት ቦታዎች ውስጥ ለስላሳ እና እርጥብ ቦታዎች (mucous membrane) ላይ ተጽዕኖ ያሳድራሉ::

የቆዳ ምልክቶች

• በቆዳ ላይ ነጣ ነጣ ያሉ ስሜት አልባ ምልክቶች( በመቀመጫ እና ቀዝቃዛማ የቆዳችን አካባቢዎች ላይ)
• በቆዳ ስር ላይ እብጠቶች
• ህመም የሌላቸው ቁስሎች
• ህመም የሌለው እብጠት  (ፊት ወይም ጆሮ ላይ)
• የቅንድብ መጥፋት

በነርቮች ላይ በሚደርስ ጉዳት ምክንያት የሚመጡ ምልክቶች

• የተጎዱ የቆዳ አካባቢዎች ስሜት አልባ መሆን
• የጡንቻ ድክመት ወይም ሽባነት
• ዓይነ ስውርነት (የፊት ነርቮች ሲጎዱ)

በሽታው እንዴት ነው የሚታወቀው?

• ከተለመደው ቆዳ ነጣ ያሉ ንጣፎች በመኖር
• ከቀዘቃዛማ የቆዳችን ክፍሎች ወይም ከእባጮች የሚወሰድ ምርመራ (slit skin smear)

በሽታው እንዴት ይታከማል?

• በተመሳሳይ ጊዜ በሚያገለግሉ 3 የአንቲባዮቲኮች ጥምረት ይታከማል::
• ሕክምናው ብዙውን ጊዜ ከ6 ወር እስከ 1 ዓመት ይቆያል::  
• ህክምናው በታዘዘው መሰረት ከተጠናቀቀ ህመሙ የመዳን እድሉ ክፍተኛ ነው::

References

• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/leprosy
• https://www.cdc.gov/leprosy/index.html
• uptodate.com/contents/leprosy-epidemiology-microbiology-clinical-manifestations-and-diagnosis
• https://www.uptodate.com/contents/leprosy-treatment-and-prevention